Ο βιοκλιματικός σχεδιασμός κτιρίων ή αλλιώς βιοκλιματική αρχιτεκτονική είναι ο σχεδιασμός κτιρίων και χώρων (εσωτερικών και εξωτερικών) σε σχέση με το κλίμα για την εξασφάλιση συνθηκών θερμικής και οπτικής άνεσης, αξιοποιώντας ανανεώσιμες πηγές (ηλιακή ενέργεια κ.α.), με σκοπό την προστασία του περιβάλλοντος και των φυσικών πόρων.
Σκοπός του βιοκλιματικού σχεδιασμού είναι η ανέγερση κτιρίων, σχεδιασμένων ώστε να καλύπτονται πλήρως οι ενεργειακές τους ανάγκες και να μειωθεί η εκπομπή βλαβερών αερίων στο περιβάλλον.
Συνοπτικά, οι στόχοι του βιοκλιματικού σχεδιασμού είναι:
Αρχές του βιοκλιματικού σχεδιασμού
Οι βασικές αρχές του βιοκλιματικού σχεδιασμού σχετίζονται με την αρχιτεκτονική δομή και τον προσανατολισμό του κτιρίου καθώς και με τον περιβάλλοντα χώρο.
Πλεονεκτήματα των βιοκλιματικών κατασκευών
Σκοπός του βιοκλιματικού σχεδιασμού είναι η ανέγερση κτιρίων, σχεδιασμένων ώστε να καλύπτονται πλήρως οι ενεργειακές τους ανάγκες και να μειωθεί η εκπομπή βλαβερών αερίων στο περιβάλλον.
Συνοπτικά, οι στόχοι του βιοκλιματικού σχεδιασμού είναι:
- Η εξασφάλιση ηλιακής ενέργειας το χειμώνα, προστασία από τους δυνατούς ανέμους και ελαχιστοποίηση των απωλειών θερμότητας το χειμώνα.
- Η προστασία από τον ήλιο το καλοκαίρι, η εκμετάλλευση των δροσερών ανέμων και η απομάκρυνση της πλεονάζουσας θερμότητας το καλοκαίρι.
Αρχές του βιοκλιματικού σχεδιασμού
Οι βασικές αρχές του βιοκλιματικού σχεδιασμού σχετίζονται με την αρχιτεκτονική δομή και τον προσανατολισμό του κτιρίου καθώς και με τον περιβάλλοντα χώρο.
- Σχήμα επίμηκες κατά τον άξονα ανατολής-δύσης, με τη μεγαλύτερη όψη και τα περισσότερα ανοίγματα προς το νότο (συλλογή ηλιακής θερμότητας το χειμώνα) και τοίχους και μικρά ανοίγματα στη βόρεια πλευρά. Προσανατολισμός του κτιρίου προς το νότο με απόκλιση έως 30 μοίρες.
- Οι τοίχοι πρέπει να είναι ογκώδεις και από συμπαγή υλικά για καλύτερη προστασία από τις θερμοκρασιακές μεταβολές. Οι πόρτες και τα παράθυρα αποτελούν τον απλούστερο ηλιακό συλλέκτη στη νότια πλευρά.
- Τα ανοίγματα πρέπει να προσφέρουν διαμπερή αερισμό (κυρίως στην κατεύθυνση Βορρά-Νότο) με αποτέλεσμα φυσικό δροσισμό τους θερινούς μήνες.
- Χωροθέτηση των δωματίων με ολιγόωρη χρήση (υπνοδωμάτια, τουαλέτα) στη βόρεια πλευρά με αποτέλεσμα οι κύριοι χώροι χρήσης να βρίσκονται στα πιο ζεστά σημεία του σπιτιού.
- Ο περιβάλλοντας χώρος αφορά το μικροκλίμα γύρω από την κατοικία (δέντρα για προστασία από τον ήλιο και τους άνεμους) και την παρουσία εμποδίου στη νότια πλευρά του οικοπέδου (επιλογή απόστασης από το εμπόδιο μιάμιση φορά του ύψους του).
Πλεονεκτήματα των βιοκλιματικών κατασκευών
- εξοικονόμηση ενέργειας για θέρμανση, της τάξης του 60% σε σχέση με ένα συμβατικό κτίριο.
- εξοικονόμηση ενέργειας για φωτισμό, της τάξης του 30% σε σχέση με ένα συμβατικό κτίριο.
- χρήση υλικών φιλικών προς το περιβάλλον.
- λιγότερες εκπομπές άλλων επικίνδυνων ρύπων.
- εξοικονόμηση νερού, μέσω συστημάτων συγκέντρωσης, επανάχρησης και ανακύκλωσης νερού.
- προστασία και εξοικονόμηση φυσικών πόρων (ενέργεια, νερό).
- μείωση της κατανάλωσης συμβατικών καυσίμων και εκπομπών CO2, μέσω βιοκλιματικού σχεδιασμού, χρήσης τεχνικών και συστημάτων εξοικονόμησης ενέργειας και ΑΠΕ.
- διαχείριση των αποβλήτων (χρήση συστημάτων συγκέντρωσης, διαλογής και ανακύκλησης απορριμμάτων).
- βελτίωση ποιότητας του εσωτερικού αέρα, μέσω χρήσης φιλικών στο περιβάλλον κατασκευαστικών υλικών και του καλού εξαερισμού.
- ευνοϊκό μικροκλίμα μέσω της κατάλληλης φύτευσης και των υλικών.
- αύξηση της υγιεινής και της άνεσης.